Inhoudsopgave
Staand werken is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een hot topic op de werkvloer. Waar zit-sta-bureaus ooit zeldzaam waren, zijn ze nu een vast onderdeel van menig kantoor en zelfs thuiskantoor. Bedrijven investeren in ergonomische werkplekken, en steeds meer werknemers zijn benieuwd naar afwisselend werken. De centrale vraag is echter: is staand werken echt de heilige graal voor een gezonder en productiever werkleven, of moeten we vooral kritisch blijven kijken? In deze uitgebreide blog duiken we dieper in de voordelen en nadelen van staand werken, en laten we zien hoe je met slimme hulpmiddelen en goede routines het meeste uit een dynamische werkplek haalt.
Waarom is staand werken zo populair?
De toegenomen populariteit van staand werken is vooral te danken aan de groeiende bewustwording van de schadelijke effecten van langdurig zitten. Wetenschappers en gezondheidsdeskundigen zijn het erover eens: urenlang stilzitten verhoogt het risico op chronische aandoeningen zoals obesitas, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en zelfs bepaalde vormen van kanker. Dit heeft geleid tot uitspraken als “zitten is het nieuwe roken”. Dit is natuurlijk niet juist, maar langdurig zitten is niet gezond. We zijn in Nederland Europees kampioen zitten, volgens een onderzoek TNO.
Met zit-sta-bureaus en andere dynamische werkplekoplossingen kunnen werknemers hun werkhouding gedurende de dag eenvoudig aanpassen. Dit biedt niet alleen gezondheidsvoordelen, maar helpt ook om de energie en focus gedurende de werkdag beter vast te houden. Maar hoe zit het precies met de voor- én nadelen?
5 voordelen van staand werken
1. Betere algehele gezondheid
Door vaker op te staan tijdens het werk, activeer je grote spiergroepen die tijdens het zitten nauwelijks worden gebruikt. Dit bevordert de bloedsomloop, verlaagt de bloedsuikerspiegel na maaltijden en werkt preventief tegen rugklachten en spanning in nek en schouders. Ook is er sprake van een (lichte) verhoging van het energieverbruik, wat gunstig kan zijn om overgewicht tegen te gaan.
2. Verbeterde productiviteit en concentratie
Het afwisselen van staan en zitten voorkomt een ‘middag-dip’ en kan ervoor zorgen dat je alerter blijft. Staand werken wordt door veel mensen geassocieerd met een actievere werkhouding, wat een positief effect kan hebben op cognitieve prestaties. Het veranderen van houding kan verveling en loomheid tegengaan, waardoor je gedurende de dag scherper blijft.
3. Betere werkhouding en minder fysieke klachten
Het staand uitvoeren van taken nodigt uit tot een bewustere werkhouding. Met de juiste afstelling van je bureau en ergonomische accessoires kun je makkelijker een rechte rug en ontspannen schouders aanhouden. Staand werken kan klachten door verkeerde zithoudingen (denk aan ‘onderuitgezakt’ zitten of een gebogen rug) vaak aanzienlijk verminderen. Wie op de juiste manier afwisselt, merkt minder snel stijve spieren en gewrichten.
4. Meer natuurlijke beweging gedurende de dag
Staand werken maakt tussentijdse stretches, kleine loopjes of lichte oefeningen laagdrempeliger—je hoeft immers niet ‘uit je stoel’ te komen. Deze micro-bewegingen verbeteren je bloedsomloop en verminderen het risico op klachten aan bijvoorbeeld heupen en onderrug. Zeker bij taken zoals bellen of overleggen kun je ingesleten patronen doorbreken en automatisch meer bewegen.
5. Stimuleert een cultuur van vitaliteit en welzijn
Bedrijven die staand werken stimuleren, laten zien dat ze gezondheid belangrijk vinden. Dit kan bijdragen aan een vitalere bedrijfscultuur met minder ziekteverzuim, meer betrokken medewerkers en een hogere motivatie binnen het team.
Nadelen van staand werken
Hoewel staand werken flink wat pluspunten biedt, is het zeker geen wondermiddel. Ook aan stand werken zitten haken en ogen.
Overbelasting en vermoeidheid
Langdurig staan is net zo slecht als langdurig zitten. Lang staan kan leiden tot pijnlijke voeten, vermoeide benen, spataderen of zelfs rugklachten. Net zoals te veel zitten schadelijk is, kan te veel staan dus óók negatieve gevolgen hebben. Spieren moeten wennen aan de belasting en zonder goede afwisseling neemt het risico op overbelasting toe.
Aanpassingsperiode en gewenning
Staand werken vraagt om gewenning. Begint je lichaam net aan deze routine, dan kun je de eerste weken last krijgen van pijnlijke spieren, stijfheid of futloosheid. Het is belangrijk om de opbouw rustig aan te doen en goed te luisteren naar signalen van je lichaam.
Niet elk werk is geschikt om staand uit te voeren
Taken die veel precisie, concentratie of uithoudingsvermogen vergen (zoals complexe analyses, dataverwerking of ontwerpwerk) worden door sommigen gemakkelijker zittend uitgevoerd. Staand werken moet dus per taak worden afgestemd om optimaal te functioneren. Maar kijk vooral wat voor jou werkt, er is hierin geen goed of slecht. Wat wel slecht is: de hele dag in dezelfde houding werken.
Minimaal meer calorieverbruik
De perceptie dat staand werken veel meer calorieën verbrandt dan zitten is overschat. Het verschil is aanwezig, maar niet groot genoeg om staand werken te zien als ‘vervangende’ lichaamsbeweging. Gebruik daarvoor in je afwisseling van houding een deskbike of balansbord om ook beweging te krijgen. Zo ga je niet alleen staan maar wordt het ook actief.
Vereist extra aandacht voor houding en pauze
Staand werken is alleen gezond als je jezelf blijft corrigeren. Slechte sta-houding, te weinig bewegen of op één been steunen kan juist tot nieuwe klachten leiden.
Staand werken optimaliseren: tools en accessoires
Naast het gebruik van een zit-sta-bureau (ingesteld op de juiste hoogte) zijn er diverse manieren en hulpmiddelen die staand werken makkelijker, leuker en gezonder maken:
Balance board (balansbord): meer beweging en core-activatie
Een balance board, zoals een Gymba, leg je onder je voeten tijdens het staand werken. Hierdoor activeer je de dieper liggende spieren in je romp (core) en hierdoor ga je van statisch staan naar actief staan. Dit zorgt voor meer afwisseling, versterkt je evenwicht en daagt je uit tot kleine bewegingen, wat zowel vermoeidheid als verveling tegengaat. Begin met korte periodes en bouw het gebruik langzaam uit om overbelasting te voorkomen. Lees ook onze blog over het Gymba balance board.
Zadelkruk: dynamisch en ergonomisch zitten én staan combineren
Een zadelkruk, ook wel ergonomische zadelstoel of balanskruk, genoemd, stelt je in staat om in een halfzittende (of ‘perchende’) houding te werken. Deze houding zit tussen staan en zitten in. Door het kantelen van je bekken wordt je rug rechter, terwijl je tegelijkertijd je beenspieren licht actief houdt. Je wisselt eenvoudig tussen volledig staan en “leunen” op de zadelkruk, waardoor je steeds een andere belasting op je lijf hebt.
Kniestoel: voor een rechte rug
Gebruik een kniestoel als afwisseling van je werkhouding. Waar een zadelkruk of balance board je helpen als je ‘staat’, is een kniestoel een welkome afwisseling tijdens een zitsessie. Door de open heuphoek die een kniestoel realiseert zit je automatisch rechts en versterk je je rugspieren. Dit komt later weer van pas als je gaat staan. Let erop dat je de originele kniestoel van Varier gebruikt, er is veel namaak in omloop en deze hebben niet het gewenste effect.
Monitorhoogte
Zorg ervoor dat je monitor, ook wanneer je staand werkt, op de juiste hoogte en afstand staat afgesteld. Dat begint natuurlijk met de juiste hoogte van je hoog-laag bureau. Ga staan en zet 1 voet lichtje voor je andere voet alsof je een stap wil zetten. Houd je voeten wel dicht bij elkaar, dus zet geen echte stap. In deze houding zijn je knieen licht gebogen en hiermee kun je de juiste hoogte van je bureau instellen. Zorg voor ontspannen schouders en laat je armen langs je lichaam hangen. Zet het bureau op de hoogte zodat je armen op het bureau kunnen rusten, zonder dat je opgetrokken schouders ervaart (dan staat je bureau te hoog). Is je monitor nu net onder ooghoogte dan staat ie perfect, zo niet dan pas je je monitorhoogte aan middels een monitorarm, monitorstandaard of inklapbare verhoger als Foote.
Praktische tips voor het integreren van staand werken en accessoires
Wil je staand werken en dynamische hulpmiddelen effectief integreren in je dagelijkse routine? Hieronder vind je uitgebreide tips:
Bouw het rustig op
Begin klein, bijvoorbeeld met 2 keer per dag staand werken gedurende 15-20 minuten. Verleng deze periodes geleidelijk wanneer je lichaam gewend raakt.
Blijf bewegen
Schuifel met je voeten, wiebel op je balansbord, doe af en toe een stretch-oefening of maak een korte wandeling om de bloedsomloop te stimuleren.
Let op je werkplek-instelling
Zorg dat je monitor altijd net onder ooghoogte staat, je toetsenbord op ellebooghoogte ligt en dat je schouders ontspannen blijven—zowel zittend als staand.
Plan vaste momenten in je werkdag
Koppel staand werken aan specifieke taken of tijdstippen: sta tijdens telefoongesprekken, teamoverleg of het verwerken van e-mails.
Luister naar je lichaam
Ervaar je pijn of terugkerende vermoeidheid? Neem een pauze of pas je werkhouding, accessoires en sta-tijd aan.
Gebruik een timer of app
Er zijn handige apps of bureautimers die aangeven wanneer het tijd is om te wisselen tussen zitten, staan en bewegen.
Varieer met hulpmiddelen
Wissel staan af met zittend werken op een ergonomische bureaustoel en probeer regelmatig eens het balance board, de kniestoel of de zadelkruk.
Het belang van afwisseling en regelmaat
De kracht van een gezonde werkdag zit in de afwisseling. Niet alleen afwisselen tussen zitten en staan, maar vooral ook korte beweegmomenten toevoegen, is essentieel. Staand werken is vooral effectief in een dagindeling met veel variatie; het lichaam houdt van beweging! Zet bijvoorbeeld elk uur een herinnering voor een micro-pauze, neem de trap in plaats van de lift en wissel wanneer mogelijk taken staand, zittend of actief af.
Ook met accessoires zoals een balance board, zadelkruk, kniestoel of monitorarm houd je staand werken comfortabel en uitdagend. Vergeet daarnaast niet goed te drinken, regelmatig even te rekken en te zorgen voor voldoende frisse lucht tijdens je (thuis-)werkdag.
Start vandaag nog met comfortabel (staand) werken
Is staand werken een hype of een must-have? De praktijk wijst uit: staand werken is waardevol, mits je het slim inzet en combineert met voldoende beweging en goede ergonomie. Het is geen wondermiddel, want te lang staan is ook niet goed, maar het levert aantoonbare gezondheidswinst op, mits je let op balans en variatie. Met de juiste accessoires en een bewuste aanpak, haal je het maximale uit je dynamische werkplek.
Wil je staand werken zelf ervaren? Probeer verschillende hulpmiddelen uit, bouw rustig op en ontdek wat voor jou prettig en effectief werkt. Alleen zo wordt staand werken geen tijdelijke trend, maar een essentieel onderdeel van een gezonde, energieke werkdag!
